Levenskwaliteit en gezondheid van burgers moet voorop staan
Eerder dit jaar maakte de KNMG met het ministerie van VWS, het Openbaar Ministerie, de Inspectie SZW en de FIOD afspraken over het waarborgen van het beroepsgeheim bij het doen van strafrechtelijk onderzoek naar mogelijke financiële fraude in de zorg. Die waarborg zit hem in de inzet van een onafhankelijk deskundige arts. De KNMG kan deze arts voordragen om te worden ingezet bij serieuze signalen en vermoedens van fraude in de zorg. De gemaakte afspraken zijn nu opgetekend in een definitief convenant, dat enkel betrekking heeft op strafrechtelijk onderzoek. Deze procedure wordt vanaf 2017 van kracht.
De KNMG hecht veel waarde aan het medisch beroepsgeheim. Dit is van fundamenteel belang voor goede zorgverlening én het vertrouwen van burgers in een zorgvuldige omgang met hun medische gegevens. Ook het ministerie van VWS, het OM, de Inspectie SZW en de FIOD zijn van mening dat het medisch beroepsgeheim een groot goed is waar we zorgvuldig mee moeten omgaan. Tegelijk zijn alle partijen van mening dat het beroepsgeheim niet mag worden ingezet om de opsporing van fraude met zorggeld onmogelijk te maken.
De KNMG wijst fraude in de zorg nadrukkelijk af. Tegelijkertijd vindt de KNMG wetgeving ter doorbreking van het beroepsgeheim onwenselijk. Zij heeft daarom voorgesteld een onafhankelijk deskundig arts (ODA) op te leiden die als tussenpersoon fungeert bij onderzoek naar fraude. In de zomer van 2016 had de KNMG hierover principe afspraken gemaakt met de andere partijen. Deze gemaakte afspraken zijn in de afgelopen maanden getoetst door strafrechtdeskundige prof. Paul Mevis. Naar aanleiding van de conclusies van het advies van de heer Mevis hebben de KNMG en anderen de afspraken op enkele punten verduidelijkt en vastgelegd in een convenant. Met het oog op de inwerkingtreding van het convenant start de KNMG per direct met het werven van ODA’s, die na een korte opleiding rond de jaarwisseling kunnen worden ingezet voor deze werkzaamheden. Na de selectie en opleiding van deze artsen kan het convenant operationeel worden.
Het convenant voorziet in het inschakelen van een ODA als buffers tussen het OM en de arts tegen wie vermoedens bestaan van financiële fraude in de zorg. Heeft een opsporingsinstantie een ernstig vermoeden van dergelijke fraude waarvoor inzage in patiëntendossiers nodig wordt acht, dan moet het OM, de FIOD of de Inspectie SZA aan een juridisch deskundige vragen of de signalen of verdenkingen de inzet van de ODA rechtvaardigen. Het convenant bevat waarborgen die moeten voorkomen dat ODA’s worden ingezet in zaken die daarvoor niet zijn bedoeld, waaronder zaken waarbij verdenkingen te licht zijn of niet strafrechtelijk. De ODA, waarop via de KNMG een beroep kan worden gedaan, zal in zaken uitsluitend geanonimiseerd patiëntgegevens overhandigen.
Door de tussenkomst van een ODA en de anonimisering van medische gegevens in de verslaglegging, wordt het maatschappelijk belang van opsporing van strafbare feiten met zorggeld gediend én blijft het medisch beroepsgeheim van de arts maximaal gewaarborgd. Op de patiënt herleidbare informatie komt hierdoor niet terecht in de strafrechtelijke onderzoeksdossiers vanwege verdenking van een arts. Patiënten kunnen in openheid en in vertrouwen met hun artsen over hun zorgen blijven praten, zonder bang te zijn dat deze informatie met derden wordt gedeeld. De norm: elkaar aanspreken Voorop staat dat artsen elkaar moeten blijven aanspreken bij een vermoeden dat een collega niet doelmatig of niet rechtmatig omgaat met financiële middelen. Niet voor niets heeft de artsenfederatie dit in 2013 onderdeel gemaakt van de gedragsregels voor artsen.
De KNMG is op zoek naar tien artsen voor onafhankelijk en deskundig onderzoek bij medische persoonsgegevens. De onafhankelijk deskundige arts (ODA) krijgt op basis van het convenant inzage in medische persoonsgegevens van de patiënten, met het oog op vier taken: schiften van medische gegevens in relatie tot het medisch beroepsgeheim, turven en beoordelen van aantal behandelingen, anonimiseren van gegevens en het verslagleggen van de bevindingen. De KNMG verzorgt hiervoor een opleiding van 2,5 dagen. De termijn voor aanmelding sluit 6 november 2016.
"Geachte heer/mevrouw Hoe kan ik in kont komen een onafhankelijk medische expert. Ik wilde medische reden verhuizen en ik heb mij sociaal dienst financieel hulp gevraagd en hun antwoord was, je moet noodzakelijkheid verklaring een arts of behandelaar komen. Mij huis arts vroeg mij, dat ik moet naar onafhankelijk medische diskundig gaan en zal ik zal u geven je dossier dat ik heb. mij reden van huizen is ik kan niet de trappen van drie hoog op klimmen en ik moet een huis naar begane grond of met lift gaan. Mij revalidatie arts kent een deel van mij medische dossier. Ik heb meerdere ziekenhuizen geweest en alle ziekenhuizen hebben een deel van mij diagnosen, voorbeeld een ziekenhuis weet niet dat ik een nekhernia 2017 had en andere weet niet dat ik spierziekte heb andere weet niet dat geen bloed ziekte heb etc. ik heb ik heb veel medicijnen per dag ( bijwerking ). Wie kan deze sociaal dienst vertellen, wat ik kan en wat niet kan?"
"De KNMG is het in grote lijnen met de heer Duits eens: het medisch beroepsgeheim is een groot goed. Daarom moeten we daar zuinig mee omgaan. Het beroepsgeheim is echter niet absoluut; er zijn uitzonderlijke situaties dat een inbreuk op het beroepsgeheim juridisch is toegestaan. De KNMG vindt dat zo’n uitzondering niet geldt bij (aanwijzingen) van fouten. Maar als er signalen of verdenkingen zijn van opzettelijk en structureel onjuist handelen rond declaraties is er een situatie die vraagt om opheldering, die in sommige gevallen wordt gezocht via een strafrechtelijk onderzoek. Ter voorkoming dat daarbij te snel inbreuk wordt gemaakt op het beroepsgeheim heeft de KNMG allerlei veiligheidsmarges ingebouwd en komt er een arts, met beroepsgeheim, die de dossiers van patiëntgegevens ontdoet. De KNMG denkt zo een verantwoord evenwicht te hebben gevonden tussen maximale bescherming van het beroepsgeheim en, waar nodig, bijdragen aan de bestrijding van fraude in de zorg. "
"Niemand kan tegen fraudebestrijding zijn, dat vooropgesteld, dat ben ik ook zeker niet. Maar om het medisch beroepsgeheim daaraan deels op te offeren roept toch wel vraagtekens op, vooral als er wordt gekeken naar hoe deze fraude allemaal kan ontstaan. Primair is het probleem dat het financieringssysteem zelf heel erg gevoelig is voor fouten en erg ondoorzichtig. Hoe kan er dan überhaupt gesteld worden dat er op grote voet Fraude wordt gepleegd? Het systeem is nauwelijks te controleren, want het is niet transparant. De KNMG werkt nu dus mee aan wetgeving die het medisch beroepsgeheim onder voorwaarden beperkt. En waarom? Om fraude te kunnen vaststellen, door een arts te laten kijken in een persoonlijk dossier van een patiënt om te kunnen zien of een collega heeft gefraudeerd. Opmerkelijk dat juist de KNMG daaraan meewerkt en zelfs "nut" ziet in het oprekken van het Beroepsgeheim en zelfs nu meewerkt aan werving van artsen. Bestaat er niet zoiets als, vragen stellen aan de patiënt? Kan er bij verdenking op fraude geen andere manier van onderzoek worden ingesteld? Waarom moeten artsen dat doen? Zijn juristen en rechercheurs daar niet beter voor opgeleid? Zonder in een medisch dossier te kijken. Mijn bezwaar is principieel, wanneer er eenmaal een voorbehoud ontstaat in een absoluut geldend Recht, dan zet dat de deur open naar verdere oprekking. En oprekking betekent dat een systeem corrupt wordt. Wanneer een absoluut Recht aan beperkingen onderhevig wordt en het wordt "het is een Recht tenzij", dan zijn we heel erg verkeerd bezig. Dan zijn we al onze strijd van eeuwen, voor gerechtigheid voor een ieder volkomen aan het vergeten. Want wat wordt het volgende "belang" dat vraagt om oprekking van het Medische Beroepsgeheim? Vooral als we het bezien in relatie tot het politieke systeem, het lijkt nu allemaal nog zo onschuldig. Wanneer een Recht eenmaal wordt "opgerekt", dan is er altijd wel een reden te bedenken om het verder op te rekken. Het Medisch Beroepsgeheim is absoluut en daar mag niet van worden afgeweken!"
Ben je arts en wil je reageren op dit artikel, stuur dan een mail naar communicatie@fed.knmg.nl
U ontvangt de KNMG-nieuwsbrief tweewekelijks in uw mailbox.
Artsenfederatie KNMG maakt zich sterk voor de kwaliteit van de medische beroepsuitoefening voor de ruim 65.000 artsen en geneeskundestudenten in Nederland.
Schrijf u in voor onze nieuwsbrief:
Deze pagina maakt gebruik van cookies voor optimale werking van de website en kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik. Door verder gebruik te maken van deze website gaat u hiermee akkoord. Voor meer informatie over cookies zie onze cookieverklaring. disclaimer